Dr. MEHMET ÖZDEMİR
Dr. MEHMET ÖZDEMİR
Köşe Yazarı
Yazarın Makaleleri
Eğitimde Liyakat Sorunu
Liyakat her alanda olduğu gibi eğitimde de önemli bir sorun. Mevlana, 'iş, ehli olmayan kişilere verilince kıyameti bekle, kıyametin kopması pek yakındır” der. Kıyamet ne zaman, nasıl kopar bilmiyoruz, ama liyakati önemsemeyen bir...
PISA 2022 Raporuna Göre Başarı Karnemiz
Bugünlerde sık sık duyduğumuz PISA denilen 'Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı” bir tür sınav. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) tarafından 1997'de geliştirilen uluslararası düzeyde üç yılda bir 9....
Tünelin Ucundaki Işık..
Bu yazımıza da yaklaşık 2400 yıl önce yaşamış bir düşünür, bir filozofla başlayalım. Şu bizim Eflatun dediğimiz Antik Yunan düşünürü Platon, milattan önce (428-348) yılları arasında yaşamış. Asıl adı dedesinin ismi olan Aristokles'dir....
En Büyük Düşman Cehalet..
Günlük hayatımızda anlamını tam bilerek ya da bilmeyerek, cahil, cehalet sözcüklerini kullanırız. Cehalet derken bir şeylerin yoksunluğuna işaret etmek isteriz. Yoksun olan şeyler bilgi ve tecrübedir. Yani cehalet, kısacası bilgi ve tecrübe...
İşte Bizim Köy..
Doğduğum, büyüdüğüm köyü hiç unutamadım. Nasıl unuturum? Dağları, tepeleri, bozkırı, havası, suyu…ve her şeyi insana iyi geliyor. Bunaldığımda koşar gelirim, huzur bulurum. Çeşmeleri öyle gür, soğuk ve temiz akar ki içebildiğiniz...
Neden Sonuç İlişkisi..
Avusturyalı bilim filozofu Karl Popper bilim felsefesi alanında 20. yüzyılın en önde gelen filozoflarından. Popper deyince onun ünlü 'yanlışlanabilirlik ilkesi” akla gelir. Popper'a göre bir önermenin ya da teorinin tüm zamanlarda...
Eğitimde Dünya Sıralamasındaki Yerimiz
Yaşamakta olduğumuz sorunların temelinde az gelişmiş eğitim sisteminin payı olduğunu söylersek herhalde yanılmayız. Başöğretmen Atatürk'ün işaret ettiği gibi iyi eğitimle özgür, bağımsız, şanlı, yüksek bir topluluk halinde...
Bu da Gelir Bu da Geçer Ağlama
Altı şubattan beri içimiz kan ağlıyor. Yıkılan şehirlerimiz, can kayıplarımız millet olarak hepimizi yasa boğdu. Gencecik çocuklarımızı, doktorlarımızı, öğretmenlerimizi ve her meslekten insan gücümüzü kaybettik. Şehirlerimiz moloz...
Ah Şu Önyargı Ah Şu Toptancı Bakış..
Önyargı sözcüğü zihnimizde olumsuz bir anlam oluşturuyor. Nasıl oluşturmasın ki? Yıllarca onlar şöyledir, bunlar böyledir gibi genelleştirmeler bizi adeta tutsak etmiş. Bu gibi peşin yargıların özgür düşünmenin önünde önemli engeller...
Liyakatsizlik..
Liyakat Arapça'dan dilimize geçmiş bir sözcük ve biz bu kavramı siyasetle birlikte son yıllarda sıkça kullanır olduk. Yeterlilik, layık olma ve uygunluk anlamlında kullanılıyor liyakat. Bir işe en uygun insan demek, o iş için iyi eğitim...
Yaşasın Cumhuriyet!
Cumhuriyet sözcüğü, anlamı kavim ya da millet olan Arapça 'cumhur” kelimesinden geliyor. İngilizcesi 'the republic”, Fransızcası da 'la république” olan bu sözcük demokratik bir rejimi, bu rejimde bütün halk ve kamu hizmetlerinin...
İletişim Dili..
İletişim, genel olarak 'bilgi alışverişi ” olarak tanımlanıyor. Bu anlamdaki iletişim daha çok teknik bir içeriğe sahip. Psikoloji kapmasındaki iletişimde ise kişilerin birbirini anlaması söz konusu. Peki, insanlar birbirini nasıl...
Neden Laiklik..
Laiklik, bin yılı aşan bilimsel ve kültürel bir birikim üzerinde oluştu. Bu bakımdan Avrupa Aydınlanmasının insanlığa kazandırdığı en yüce değerlerden biridir. Batı'da kilise egemenliği yüzyıllarca insana, topluma dinsel temelli...
Neden Etik..
Günlük yaşamda bir durumu, bir eylemi ya da bir davranışı değerlendirirken 'etik” sözcüğünü kullanmak adeta moda oldu. Yunanca 'kişilik”, 'karakter” anlamına gelen 'ethos” kavramından geliyor etik. Batı dillerinin...
Empati Yoksunluğu
Empati, köken olarak Yunanca 'kişinin duygu ve acıyı içinde hissetmesi” anlamına gelen 'empathia” sözcüğünden geliyor. Psikolojide hümanist yaklaşımın kurucularından Amerikalı psikolog Carl Ransom Rogers uzun yıllar empati kavramı...
Mühür Gözlüm..
Bir ülkenin ozanları o toplumun dilidir, duygusudur. Ozanları olmayan toplumların dili de yoktur, duygusu da. Pir Sultan Abdal, Aşık Veysel, Aşık Mahsuni Şerif, Kul Ahmet, Davud Sulari, Neşet Ertaş, Aşık Ali İzzet, Muhlis Akarsu, Ali Ekber Çiçek...
Neden Karma Eğitim?
Eğitimde gelişmiş ülkelerin oldukça gerisindeyiz. Onlar eğitim sistemlerini çağın koşullarına göre iyileştirirken, eğitim bilimleriyle taban tabana zıt olan uygulamalar çocukların umutlarını köreltiyor. Dünya eğitimde yeni paradigmaları...
Buğday..
Yetmişli yılların başıydı, hiç unutamam şehrin ekin pazarı tıklım tıklım dolardı. Bereket, kazanç demekti ekin pazarı. Köylüler, ekip biçtikleri her şeyi buraya getirirler, sıkı bir pazarlıktan sonra mahsullerini satarlardı. Bazen...
Başöğretmenin Unutamayacağımız İlkesi: “Yurtta Barış Dünyada Barış”
Her toplumun kurucu liderleri vardır. Bu liderlerin çoğu büyük komutan, büyük devlet adamı olma özellikleriyle anılırlar. Atatürk'ün bu niteliklerin en yükseğine sahip olduğunu herkes bilir. Onu diğerlerinden farklı kılan özelliği...
Köy Enstitüleri ve Türk Aydınlanması’na Katkıları
Filozof İoanna Kuçuradi, insanı 'olanaklar varlığı” olarak tanımlar. Peki, insan doğuştan getirdiği olanaklarını nasıl gerçekleştirebilir ? Elbette nitelikli bir eğitimle. Yani kişi iyi bir eğitimle gelişimine engel olan katı gelenekleri...
Eğitimde Köy Enstitüleri Gerçeği..
Nerede köy enstitülü bir öğretmenle karşılaşsam sohbet etmek için fırsat kollarım. Bu değerli eğitimcilerin yaşama bakışlarına, eğitimci ve üretken kişiliklerine hayran kalmışımdır. Bir başkadırlar. İleri görüşlü, yaratıcı...
Endülüslü Büyük Düşünür İbn Rüşd..
Her dönemin, her toplumun büyük insanları vardır. Zor zamanlarımızda dönüp, dolaşıp onları yeniden anlamaya çalışırız. Bunlardan biri de Doğu'nun ve Batı'nın saygısını kazanmış büyük düşünür Endülüslü İbn Rüşd'dür....
Neden Mantık?
Günlük yaşamımızda 'mantıklı ol biraz”, 'akıl var, mantık var” gibi cümleler kurduğumuz olmuştur. Mantık 'akıl yürütme bilimi ya da doğru düşünmenin bilimi” olarak tanımlanır. Yani 'mantıksal düşünme”...
Dağ Başını Duman Almış
Takvimler 25 Mayıs 1919'u gösteriyordu. Mustafa Kemal Samsun'a çıkmış oradan da kırık dökük bir otomobille Havza'ya doğru yol alıyordu. Hava dumanlıydı ve yağmur da çiselemeye başlamıştı. Hemen ötede, yaşlı bir köylü...
Köy Okulları..
İnsan bu aralar güzel şeyler hatırlamak istiyor. Geleceğe umutla bakmak herkesin hakkı. Köyde mutlu geçen çocukluğumu hatırladım bir an. O zaman çok kar yağardı köye. Bir metreyi bulan karda güle oynaya okula gitmenin keyfi bambaşkaydı....
Bey Baba..
Kimi insanlar vardır çalışkanlığıyla, alanındaki yetkinliğiyle, üstün kişilik özellikleri ve pozitif enerjisiyle çevresini etkilerler. Az da olsa böyle insanlarla karşılaşmışızdır hayatımızda. Peki, nedir bu insanları diğerlerinden...
Japon Asıllı Büyük Matematikçi: Masatoshi Gündüz İkeda
Seksenli yıllardı, ODTÜ matematik bölümü dünyanın farklı ülkelerinden gelmiş kendi alanlarında adı sanı olan saygın hocalardan oluşuyordu. Çok kültürlü bilimsel bir ortamdı. Hayatında hiç yabancı birini görmemiş, hatta Ankara'nın...
Sanat Olmazsa..
Dünya pandemi ile mücadele ederken her meslekten işini, ekmeğini kaybeden insanların sayısı hızla artıyor. Sanatını icra edemediği için ailesinin geçimini sağlayamayan sanatçıların durumu içler acısı. Sadece mesleğini icra edememek mi?...
Akıl Özgürleşirse..
Pandemi sürecinde zaman zor geçiyor, yeni bir yazı yazayım dedim. Aşı dünyaya umut olsa da bir belirsizlik hakim. Gelen aşılara ne kadar güvenebiliriz? Henüz bu konuda doyurucu bilimsel bir açıklama yapılmadı. Aristoteles'in dediği gibi...
Okuyan Çocuk..
Benim kuşağım 'okuyan çocuk” deyiminin hoş bir anlamı olduğunu bilir. Çünkü okuyan çocuk 'adam olmak” için kapasitesinin sınırlarını sonuna kadar zorlayan ve insani olanaklarını kullanmaya çaba gösteren pırıl pırıl bir...
Neden Eleştirel Düşünme?
Eski Yunan filozoflarından Platon'un 'bir şeyin ne olduğu bilinmeden onun hakkında kesin, genel-geçer şeyler söylenemez” sözü bilgi felsefesinde çok manidar bulunur. Çünkü bilme, öğrenme, öğretme ve dahası yargıda bulunma kavramlarla...
Matematikçi Atatürk
Öğrencilik yıllarımızda bize dokunan, bizi etkileyen öğretmenlerimizi hiç unutmayız. Böyle değerli öğretmenler alan bilgisiyle, duruşuyla, eğitimci yanıyla öğrencilere rol model olurlar. Aradan uzun bir zaman geçse de onları saygı, sevgi...
Atatürk’ün Geometri Kitabı..
Öğrenciler, veliler ve biz öğretmenler yüzyüze eğitimi çok özledik. Demek ki gerçek eğitim, öğretmen ve öğrencinin yüzyüze etkileşimi ve iletişiminin olanaklı olduğu ortamlarda gerçekleşebiliyor. Günümüz eğitim sisteminin amaçlarından...
Atatürk, 20. Yüzyılın En Aydın ve En Aydınlanmacı Devlet Adamı
Aydınlanma aklı ve bilimi tek yol gösterici olarak kabul etmesi bakımından yüce bir değerdir. Bu yanıyla aydınlanma insanın insanlaşma yolunda yürüdüğü bir yol ve bir süreçtir. İnsanın kendi aklı, deneyimi, insansal olanaklarıyla özgürleşmek,...
Batı’ya Cebiri Öğreten Bir Dahi: El- Harezmi
Kimi kaynaklardan matematiğin M.Ö. 5000 yılına kadar uzanan bir tarihinin olduğunu öğreniyoruz. Matematiğin kökeni Doğu kültürlerine uzanıyor. Sümer, Babil, Mısır, Hint ve Çin gibi uygarlıklarda ilkel sayma ve ölçme gibi işlemler yaşamın...
Dünyaca Ünlü Bir Matematikçi: CAHİT ARF
Seksenli yıllarda ODTÜ matematik bölümü üçüncü sınıf öğrencisiyim. Hiç unutmam bir gün hocalarımız ünlü matematikçi Cahit Arf'ın fizik bölümünde bir panele katılacağını duyurdular. Böyle bir fırsat kaçar mı hiç?...
İlk Kadın Matematikçi: İskenderiyeli Hypatia
Ünlü matematikçi Theon'un kızı olan Hypatia, M.S. 370- 415 yılları arasında İskenderiye'de yaşamış, ilk kadın matematikçi olarak o dönemde matematiğin gelişmesine önemli katkılar yapmıştır. Eski Yunan'da bilim ve felsefeye...
Değerli Bilim İnsanı Tosun Terzioğlu'na Saygı..
Seksenli yıllarda Anadolu'nun her yerinden ODTÜ'nün birçok bölümünü kazanan öğrenciler olurdu. Çorum'dan, Yozgat'tan, Erzincan'dan, Urfa'dan, Edirne'den, Malatya'dan…..Antalya'dan hemen hemen her yerden....
Nietzsche’nin Bakış Açısıyla İnsan ve Eğitim
Günümüz insan ve eğitim probemlerini anlamak bakımından felsefesiyle, diliyle karşı duruşun bir simgesi olarak yaşayan ve 19. yüzyılın en etkili filozoflarından biri olan Friedrich (Wilhelm) Nietzsche'nin insan ve eğitim görüşleri kısaca...
Hocaların Hocası, Hocam İoanna Kuçuradi'ye..
Çok değerli Hocam İoanna Kuçuradi kendi alanında dünyanın ve ülkemizin en önde gelen felsefecilerinden biri. Dünyada kendi konusunda belki de en öncü kişi. O bir filozof, öğrencilerin çok sevdikleri, hayran oldukları sevgili İoanna Hocası....
Feylesof Aşık Veysel..
Çocukluk çağında iz bırakan olaylar unutulmuyor. Altı yedi yaşında bir çocuktum, köyün bütün çocuklarını okutan deneyimli ve değerli eğitmenin öğrencisi olduğum için şanslıydım. Bir gün okul çıkış eve geldiğimde babam anneme...
Aydınlanma Nedir?
Aydınlanma insanlarla ya da toplumlarla ilgili bir sözcük, basit anlamıyla cehaletten kurtulmayı, karanlıktan çıkmayı ifade ediyor. İnsanın iki farklı yoldan aydınlığa kavuşabileceği kabul görmektedir. Birincisi, insanın bir yanıyla tinsel...