Karşılıksız çek tutarı iki yılda yüzde 355 arttı

Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi verilerine göre, yüksek faiz ve piyasa durgunluğunun etkisiyle karşılıksız çek tutarları alarm seviyesine ulaştı. 2025 yılının ilk 11 ayında karşılıksız çeklerin toplam tutarı 225 milyar TL'yi bulurken, bu rakam iki yıl öncesinin aynı dönemine göre %355'lik rekor bir artışı ifade ediyor. En çok karşılıksız çekin çıktığı il ise İstanbul oldu.

Yüksek faiz politikasının getirdiği finansman zorlukları ve piyasalardaki durgunluk, ticari hayatın temel ödeme aracı olan çeklerde tarihi bir krize yol açtı. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi'nin açıkladığı son veriler, esnaf ve iş dünyasının borçlarını çevirmekte ne denli zorlandığını çarpıcı bir şekilde ortaya koydu.

KARŞILIKSIZ ÇEK TUTARI 225 MİLYAR TL'Yİ BULDU

Halk TV'nin haberine göre, 2025 yılının Ocak-Kasım dönemini kapsayan 11 aylık bilanço, ekonomideki 'kara deliğin' boyutunu gözler önüne serdi. Bankalara ibraz edilen, ancak karşılığı bulunamayan çeklerin toplam tutarı 225 milyar TL olarak kayıtlara geçti.

Bu rakam, bir önceki yılın aynı dönemine göre %49'luk bir artış ifade ederken, asıl dramatik yükseliş son iki yıllık kıyaslamada belirginleşti:

2023 yılının aynı dönemine göre karşılıksız çek tutarındaki artış oranı tam %355 oldu.

KEŞİDECİ SAYISI YÜKSELİYOR, İSTANBUL ZİRVEDE

Finansal sıkışıklık sadece tutarsal olarak değil, aynı zamanda etkilenen kişi sayısı bakımından da yükselişte. Bu dönemde çeki karşılıksız çıkan kişi ve firma (keşideci) sayısı %13 artarak 31 bin 600'e ulaştı. Toplamda 272 bin adet çek için "karşılıksız" işlemi yapıldı.

Kasım ayı özelinde ise karşılıksız işlemi yapılan çeklerin toplam ibraz edilen çeklere oranı tutar bazında %3 seviyesine yükseldi.

Karşılıksız çek tutarının en yüksek olduğu iller sıralamasında ticaretin kalbi olan büyükşehirler öne çıktı. Ödenmeyen çek tutarının en yüksek olduğu iller sırasıyla İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya oldu.

Öte yandan, piyasadaki genel daralma ibraz edilen çek sayısına da yansıdı ve bankalara sunulan toplam çek adedi %11 azalma gösterdi. Ancak enflasyonun etkisiyle çeklerin parasal büyüklüğü %28 artarak 8 trilyon 605 milyar lirayı buldu.