BAŞYAZI - Türkiye- Mısır İlişkileri Ne Durumda?

12 Eylül 2021, 17:07

Mısır’da 2013’te Müslüman Kardeşler (İhvan) hükümetini deviren askeri darbe sonrasında kesintiye uğrayan Ankara – Kahire ilişkilerinde, gelecek günlerde karşılıklı büyükelçi atamalarıyla “diplomatik düzeyde sembolik normalleşme sağlandı” mesajı verilecek.

Türkiye’nin Doğu Akdeniz ve Libya’daki gelişmelerde karşı karşıya geldiği, Sissi liderliğindeki Mısır yönetimiyle, ilişkileri normalleştirmek üzere başlattığı diplomatik süreçte ilerleme sağlanmış görünüyor.

Türk Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Mısır Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Hamdi Sanad Loza ve beraberindeki heyet, Ankara’yı ziyaret edecek. Ziyaret sırasında Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal’ın başkanlığındaki Türk heyetiyle Mısır heyeti arasında, ikinci tur siyasi istişareler yapılacak.

Türkiye, diplomatik temasla normalleşme için ilk adımı, Önal başkanlığındaki heyeti 5-6 Mayıs tarihlerinde Kahire’ye göndererek atmıştı. Türkiye ve Mısır arasında sekiz yıl sonra yapılan bu ilk müzakerede, diplomatik süreci devam ettirme ve iki ülke ilişkilerinde iyileşme sağlanması gerektiği ilkesinde uzlaşma dışında somut başka bir karar gündeme gelmedi.

Loza’nın Ankara ziyaretiyle yapılacak ikinci tur müzakerede, uluslararası kamuoyuna diplomatik düzeyde normalleşme sağlandığı mesajı vermek amacıyla Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri arasında ikili görüşme planlanması da gündemde.

Bakan Çavuşoğlu, 28 Ağustos’ta Bağdat’ta düzenlenen uluslararası konferansta, Mısır Cumhurbaşkanı Sissi’yle birlikte yer almıştı. Diplomatik toplantılardaki geleneksel aile fotoğrafı çekiminde de Çavuşoğlu’nun Sissi’yle aynı karede olması dikkat çekmişti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un da katıldığı toplantıya, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gitmemesi “Sissi’yle aynı karede yer almama isteği” iddiasıyla yorumlanmıştı.

Şimdi Ankara’da gerçekleşecek ikinci tur Türkiye – Mısır müzakeresi sonrasında nasıl mesajlar verileceği merak konusu.

Bu konuda Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Levant Çalışmaları Koordinatörü Oytun Oytun’a göre, yakın gelecekte bakanlar düzeyinde ikili temasla birlikte karşılıklı büyükelçi ataması gerçekleşebilir..

Erdoğan-Sissi düzeyinde görüşmeyse şu aşamada olası görülmüyor.

Türkiye ve Mısır ilişkilerinde özellikle Libya konusunda ortak çıkarlara dayalı olarak ilerleme sağlanması beklentisinde olan Oytun, Kahire’nin normalleşme yönünde adım atmasını, Ankara’nın Suudi Arabistan liderliğindeki Körfez ülkeleriyle de ilişkilerini iyileştirmekte olmasına bağlıyor. Oytun, Türkiye’nin Mısır’ın ardından İsrail’le ilişkilerini de normalleştireceği görüşünde.

Oytun Orhan’ın iki ülke ilişkilerinin geleceği konusundaki değerlendirmesini birlikte okuyalım:

“Türkiye - Mısır ilişkilerinde son dönemlerde yaşanan normalleşme sürecini belirleyen birkaç faktör var. Bunlar Doğu Akdeniz meselesi, Libya meselesi ve ikili ticari ilişkiler önemli faktörler olarak görünüyor. Bunlara bağlı olarak iki ülke arasında 2013 yılından bu yana gergin olan ve seviyesinde düşüklük olan ilişkilerde, ileriye taşınma iradesi ortaya kondu. Önce Türkiye heyeti Kahire’ye gitti, görüşmeler yapıldı. Şimdi Mısır Dışişleri Bakan Yardımcısı’nın Ankara’ya gerçekleştireceği ziyaret, normalleşme sürecinin yeni bir adımı olarak değerlendirilebilir. Bu ziyaret, daha çok önümüzdeki günlerde gerçekleşmesi muhtemel dışişleri bakanları görüşmesine hazırlık toplantısı gibi. Ama bunun yanı sıra Libya’da neler yapılabileceği, işbirliği alanları ve Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin Libya’yla imzaladığı deniz yetki alanlarının sınırlandırılması anlaşmasına benzer bir anlaşmanın Mısır'la imzalanıp imzalanamayacağı muhtemelen ele alınacaktır. Ancak iki ülke arasında sorun yaratan başka başlıklar da var. Türkiye’nin Mısır’ın sorunlu olduğu Etiyopya, Sudan gibi ülkelerle ilişkilerini geliştiriyor olması, Kahire tarafında rahatsızlık yaratıyor. Keza Türkiye’nin Mısırlı muhaliflerle ilişkileri de söz konusu. Doğu Akdeniz’deyse Mısır’ın Türkiye’yle rakip olan Yunanistan’la yakınlaşması. Bunlara yönelik eleştiriler karşılıklı olarak dile getirilecektir. Bu normalleşme sürecini olumsuz etkilemeyecektir. Önümüzdeki dönemde Türkiye – Mısır normalleşmesi yaşanacaksa bunun iki ülke başkanları seviyesinde bir yakınlaşmayla sonuçlanması şu anda pek gerçekçi değil. İki ülke normalleşme sürecinde olumlu tarafları, işbirliği alanlarını öne çıkarmak ve bu süreçte iki ülke lideri tarafından da bu süreci sekteye uğratacak sert açıklamalardan kaçınması yönünde tavır aldığı anlaşılıyor. Ama bu normalleşme süreci, iki ülke liderinin bir fotoğraf karesinde yer alacağı bir sonuçla bitmesi çok muhtemel gözükmüyor. Dolayısıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak’taki foruma katılmamış olması, Sissi’yle aynı fotoğraf karesi içinde görünmek istememesi, liderler arasındaki sorunlar bağlamında anlaşılabilir. Ama bu durum kişisel gerginlik ve iki ülke arasındaki ortak çıkarlar temelindeki normalleşme sürecine olumsuz etki edecek bir faktör değil. Ülkeler zaten bundan kaçınmak istiyor.”

necdetbuluz@gmail.com

www.facebook.com/necdet.buluz

Yorum Gönder 0
Facebook Yorumları 0

Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×

Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.