Sanatçı Felsefecidir de..

30 Nisan 2025, 01:12

Her sanat eseri hem sanatsal kaygı, hem de felsefi bir sorunu taşır.

Sanatsal kaygı, yaptığı çalışmayı en güzele ve en sade anlatıma nasıl ulaştırırım düşüncesinin tedirginliğidir. Hangi teknikle nasıl şekil ve renklerle ifade edebileceğinin planını içerir. Bu kaygı sanatçıda hep var olur. Felsefi amaç ise varoluşu anlamlandırma, yaşamı algılama halinin esere yansımasıdır. Bazen yapılan çalışma felsefi düşünceden çıkarken bazen de yapılan çalışma yeni bir düşünceye etki eder. Bu hal sanatçıya güzelliğin sonsuzluğunu fark ettirir. Bu iki kavram sanatçıyı hiç durmadan koşturtur!

Bu makalemizde, sizlerin de tanıdığı beş ressamın sanatsal kaygı ve felsefi düşüncelerini aktarmayı deniyoruz:

1- Paul Cezanne (1839-1906)

Ona göre görülenin ustaca çizilmesi kendisinin o çalışmada var olmadığı anlamına geliyordu. O, görünen bir nesneyi en sade nasıl anlatabilirim, hangi teknik ve renklerle bu amaca kolay ulaşırım ve çalışmada imzam olmadan nasıl var olurum gibi sanatsal kaygılarla çalışır. Viktorya Dağını almış dört kez yapmasında bu kaygıların olduğunu sanıyoruz. Değişen anı arka arkaya tuşlayarak yakalamak ister gibidir. Varoluşu algılamak ve en basit biçimde ifade etmek amacındadır.

‘Hakikate dokunmadan derinliğe dokunmak imkânsızdır.’

‘Dünyanın yaşamından bir an geçer. O anı yaşamak ve duyarlı bir levha gibi yansıtmak isterim’.

2- Vasili Kandinsky (1866-1944)

Sanatsal kaygısı, bilinmeyen şekillerle bilinen düzeni ifade etmek. İzleyicide içsel bir duygu yaratmaktır. Resmi içsel bir müzik olarak algılar. Saf renk ve kompozisyon üzerinde çalışmıştır. Ruhsal titreşimleri yansıtmayı amaçlar.

‘Bilinen objeler gerçek resmime zarar veriyor’

‘Bütün resmim bir beste, bütüne boyun eğen parçaların bestesidir.’

‘Biçim ne kadar soyutsa o kadar açık seçiktir ve dolaysız olması onun çekici yanıdır.’

‘Sanatçının söyleyeceği bir şey olmalı ve ulu hizmetkâr olduğunu unutmamalı.’

3- Piet Mondrian (1872-1944)

Sanatsal kaygısı, biçimsel sorunları aza indirerek geometrik şekillerle görünenin arkasındaki gerçekliği arar.

Tüm figürlerden arınıp ana renklerle yüzeylerde dolaşır. Grafik sanatını ve mimarlığı etkiler. Uyum ve birlik ile soyut bir gerçekliği dile getirir. Evrensel güzelliği yakalamayı amaçlar.

‘Her sanatta evrenselliğin en açık anlatımını, tüm ilişkilerde görülen denge ve uyumu bulmaktayız. Eğer dikkatimizi bu dengeye yoğunlaştırırsak BİRliği de görebiliriz.’

‘Biz evrensel bilincin tekildeki anlık belirtisiyiz.

Tüm sanatın kökeni sezgisel olan evrensel bilinçtir.’

4- Rene Magritte (1898-1967)

Sanatsal kaygısı, bilinen nesneleri bilinmeyen bir anlamda resimlemektir.

Nesne ne kadar gerçekçi çizilse de o gerçek değildir.

Mesela;

Pipo resminin içine tütün koyup içemeyiz!

Kavramsal bir sanatçı olan Magritte gerçek görüneni, gerçek dışı anlamda örneklemek istemiştir. Yanılsama ve gerçeklik sınırında dolaşmıştır.

‘Resmimde hiçbir şey anlatmayan görseller kullanırım.

Bir manası yoktur, gizem bilinmeyendir.’

‘Mantığın tutsaklığından kurtulmak için sarsıntı yaratmaktır amacım.’

5- Joan Miro (1893-1983)

Sanatsal kaygısı organik biçimleri soyutlamak, yeni şekiller bulmak, bu şekiller arasında bir oyun oluşturmaktır. Doğaçlama bir akışı ve bilinçdışı yeniliği benimsemiştir.

‘Kendimi o anın getirdiklerine bırakırım. Bir form başka bir formu çağrıştırır. Sezgisel yapar düşünce ile yön veririm.’

‘Çabam her şeyin içindeki görünmeyen şiirsel gerçeği çıkarmak.’

Bir kişi sohbet sonunda ‘siz ressam değil misiniz, felsefeci gibi konuşuyorsunuz’ dedi.

Ben de kendisine ‘sizce ressamlar düşünemeyen insanlar mı’ diye sordum!

Bir iki örnekle bitirelim paylaşımımızı:

‘Gerçek sanatçı bir çocuğun gözlerine ve bilgenin bakışına sahiptir’ Paplo Casals (müzisyen)

‘Sözün kısası, ben önce insan olmalıydım sanat daha sonra bunun içinden çıkar. ’Paul Klee

Yorum Gönder 0
Facebook Yorumları 0

Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×

Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.