REUTERS: İran'ın Trump'a "İsrail'i savaştan men etmesi" çağrısında bulunması üzerine, İran devlet televizyonu vuruldu

17 Haziran 2025 Salı 01:38

İsrail ve İran arasındaki çatışmalar bugün beşinci gününe girdi. REUTERS muhabirlerinin aktardığına göre, İran'ın İsrail'e doğru ek füzeler fırlatmasıyla gece yarısından kısa bir süre sonra Tel Aviv'de hava saldırısı sirenleri çalmaya başladı.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Araqchi, dört Avrupalı mevkidaşına İran'ın diplomasi konusunda ciddi olduğunu ancak şu anki odağının saldırganlıkla mücadele olduğunu söyledi. İsrail de, amacının Tahran'ın nükleer silah geliştirme yeteneğini ortadan kaldırmak olduğunu açıkladı.

İran, 224'ten fazla İranlının öldürüldüğünü, çoğunun sivil olduğunu söylüyor. İsrail, 24 kişinin öldürüldüğünü, hepsinin sivil olduğunu söylüyor.
Reuters'a bilgi veren kaynaklar, Tahran'ın Umman, Katar ve Suudi Arabistan'dan, ABD Başkanı Donald Trump'a baskı yaparak İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu üzerindeki nüfuzunu kullanarak derhal ateşkes sağlanması yönünde baskı yapmasını istediğini belirtti.

İki İranlı ve üç bölge kaynağı, karşılığında İran'ın nükleer müzakerelerde esneklik göstereceğini söyledi.

Araqchi, X.'te yaptığı açıklamada, "Eğer Başkan Trump diplomasi konusunda samimiyse ve bu savaşı durdurmak istiyorsa, bundan sonraki adımların sonuçları olacaktır" dedi.
"İsrail saldırganlığını durdurmalı ve bize karşı askeri saldırganlık tamamen durmadığı sürece, yanıtlarımız devam edecektir. Netanyahu gibi birini susturmak için Washington'dan tek bir telefon görüşmesi yeterli."

Trump'ın istemesi halinde görüşmeleri kabul edip etmeyeceği sorulduğunda Netanyahu, İsrail'in hem nükleer silahların hem de balistik füzelerin tehditlerini ortadan kaldırmaya kararlı olduğunu söyledi. "Eğer bu başka bir şekilde başarılabilirse - tamam. Ama biz ona 60 günlük bir şans verdik," dedi.

Trump, İsrail'in saldırılarının ilk günü olan Cuma günü Reuters'a yaptığı açıklamada, İranlılara uranyum zenginleştirmeyi durdurma konusunda anlaşmaya varmaları için 60 gün süre verdiğini, ancak sürenin dolduğunu ve bir anlaşmaya varılamadığını belirtti.

ABD ile İran arasında Umman'ın ev sahipliğinde Pazar günü yapılması planlanan görüşmeler, Tahran'ın saldırı altındayken müzakere edemeyeceğini söylemesi üzerine iptal edildi.

İran medyası, İran'ın İsrail'e karşı şimdiye kadar yapılmış en "büyük ve yoğun füze saldırısına" hazırlandığını, saldırının askeri ve istihbarat hedeflerine yönelik olduğunu bildirdi.

NATANZ HASARI
İsrail, hava savaşını İran'ın askeri komutanlarının ve önde gelen nükleer bilim insanlarının neredeyse tamamını öldüren sürpriz bir saldırıyla başlattı. Şu anda İran hava sahasının kontrolünün kendisinde olduğunu ve önümüzdeki günlerde kampanyayı tırmandırmayı planladığını söylüyor.

İsrail, Pazartesi günü Tahran Havaalanı'nda İran'a ait F-14 savaş uçaklarını vurduğunu ve hava saldırılarının ayrıca İran'ın faaliyette olan üç uranyum zenginleştirme tesisinden en az ikisini devre dışı bıraktığını açıkladı.

İran'dan İsrail'e füzeler atılırken gökyüzünde uçan bir füze avcısı, 17 Haziran 2025'te Tel Aviv, İsrail'den görülüyor. REUTERS/Jamal Awad
İran'dan İsrail'e füzeler ateşlenirken bir füzesavar füzesi gökyüzünde uçuyor, 17 Haziran 2025'te Tel Aviv, İsrail'den görüldü.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Rafael Grossi, Pazartesi günü BBC'ye yaptığı açıklamada, İran'ın Natanz'daki en büyük uranyum zenginleştirme tesisinde faaliyet gösteren yaklaşık 15 bin santrifüjün tamamının, İsrail saldırısı sonucu yaşanan elektrik kesintisi nedeniyle büyük ihtimalle ciddi şekilde hasar görmüş veya tamamen yok olmuş olabileceğini belirtti.

Ayrı bir tesis olan Fordow'da çok sınırlı hasar meydana geldiğini veya hiç hasar meydana gelmediğini söyledi.

İran'ın nükleer programının bilinen başlıca tesisleri.

Tahran, onlarca yıldır devam eden gölge savaşı ve vekalet çatışmasının ardından ilk kez İran'dan İsrail savunmasını delerek önemli sayıda İsrailliyi evlerinde öldüren füzeler ateşledi.

İsrailli kurtarma ekiplerinin yıkılmış evlerin enkazında çalışmalarını aralıksız televizyon görüntüleri izliyordu.

İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, İran'ın saldırıları başladığından bu yana yaklaşık 3 bin kişinin evlerinden tahliye edildiğini ve 24 binanın yıkılacağını söyledi.

İran devlet televizyonu, Tahran'da çöken başkanlık binaları, yanmış arabalar ve paramparça olmuş sokakların görüntülerini yayınladı. Birçok sakin başkentten kaçmaya çalışıyordu, benzin kuyruklarını ve nakit parası biten banka makinelerini anlatıyordu.

48 yaşındaki memur Gholamreza Mohammadi, Tahran'dan Reuters'a telefonla şöyle seslendi: "Çaresizim. İki çocuğum korkuyor ve hava savunması ve saldırıları, patlamalar yüzünden geceleri uyuyamıyor. Ama gidecek yerimiz yok. Yemek masamızın altına saklandık,"

Trump, İran'ın nükleer programında sıkı kısıtlamalar getirilmesi yönündeki ABD taleplerini kabul etmesi halinde İsrail saldırısının hızla sona erebileceğini sürekli dile getiriyor.

Trump, Kanada'daki G7 zirvesi sırasında gazetecilere yaptığı açıklamada, "Söylediğim gibi, bir anlaşma imzalanacak veya bir şeyler olacak, ancak bir anlaşma imzalanacak ve İran'ın imzalamaması aptallık olur diye düşünüyorum" dedi.

"İran'ın esasen müzakere masasında olduğunu düşünüyorum" dedi ancak ayrıntı vermedi.

Pazartesi günü, İranlı milletvekilleri nükleer silahsızlanma anlaşmasından çekilme fikrini ortaya attılar , bu da herhangi bir müzakere için bir gerileme olarak görülmesi muhtemel bir hareket. İran nükleer programının barışçıl olduğunu her zaman söyledi, ancak IAEA geçen hafta Tahran'ın yükümlülüklerini ihlal ettiğini açıkladı.

'BEDELİNİ ÖDÜYORUZ'

Pazartesi günü şafak vakti, İran füzeleri Tel Aviv ve Hayfa'ya isabet ederek en az sekiz kişinin ölümüne, evlerin yıkılmasına neden oldu.

İran Devrim Muhafızları son saldırıda, füzelerin geçebilmesi için İsrail'in çok katmanlı savunma sistemlerinin birbirini hedef almasını sağlayan yeni bir yöntem kullanıldığını söyledi.

İsrail'in Hayfa merkezli Bazan enerji grubu, üç çalışanının ölümüne ve rafineri tesislerinin kapatılmasına neden olan saldırıda, elektrik santralinin önemli ölçüde hasar gördüğünü açıkladı.

Petrol fiyatları, İran'ın düşmanlıklara son vermeyi amaçladığı yönündeki haberlerin ardından, pazartesi günü varil başına 1 dolar düştü, bu durum ateşkes olasılığını artırdı ve bölgesel ham petrol arzında aksama endişelerini azalttı.

Çok sayıda İranlı askeri komutanın aniden öldürülmesi ve hava sahası üzerindeki kontrolün açıkça kaybedilmesi, 1979 İslam Devrimi'nden bu yana İran'ın din adamları yönetim sisteminin en büyük sınavı olabilir.

Kaynak: REUTERS / Alexander Cornwell ve Parisa Hafezi