Küresel İnsani Kriz: 305 Milyon İnsan Yardıma Muhtaç, Tehditler Derinleşiyor

Dünya genelinde afetler, savaşlar ve çatışmalar, milyonlarca insanı evlerinden, sağlık hizmetlerinden ve eğitim imkanlarından mahrum bırakıyor. BM, 2025'te 305 milyon kişinin insani yardıma ihtiyaç duyacağını açıkladı.

Doğal afetler, savaşlar ve silahlı çatışmalar, küresel insani krizi giderek derinleştiriyor. Yangın, sel, heyelan ve kasırga gibi felaketler toplumsal yaşamı altüst ederken, İsrail'in Gazze'deki savaşı, Sudan'daki çatışmalar, Rusya-Ukrayna Savaşı ve Afrika'nın Sahel bölgesindeki gerilimler, milyonlarca insanı insani yardıma muhtaç hâle getirdi.

Birleşmiş Milletler (BM) İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (UNOCHA), 4 Aralık 2024'te yayımladığı “2025 Küresel İnsani Yardım Raporu”nda, dünya genelinde 305 milyon insanın acil yardıma muhtaç olduğunu duyurdu. Rapor, insani yardım ihtiyacının önümüzdeki 10 yılda dramatik biçimde artacağını da ortaya koyuyor.

En Çok Yardıma Muhtaç Bölgeler

Rapora göre, yardım ihtiyacı en fazla Güney ve Doğu Afrika'da (85 milyon kişi), Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da (59 milyon kişi), Batı ve Orta Afrika'da (57 milyon kişi) görülüyor. Asya-Pasifik bölgesinde 55 milyon, Latin Amerika ve Karayipler'de 34 milyon, Avrupa'da ise 15 milyon kişi insani yardıma ihtiyaç duyuyor.

UNOCHA'nın eylem planına göre, 189,5 milyon kişinin temel ihtiyaçlarının karşılanması için 47,4 milyar dolar gerekiyor. Bu miktar gıda, barınma, sağlık, eğitim ve altyapı onarımlarını kapsıyor.

Sudan, Afganistan, Kongo Demokratik Cumhuriyeti (KDC), Myanmar ve Yemen, acil insani yardımın en kritik olduğu ülkeler olarak öne çıkıyor. Sudan'da 30,4 milyon, Afganistan'da 22,9 milyon, KDC'de 21,2 milyon, Myanmar'da 19,9 milyon ve Yemen'de 19,5 milyon kişi yardıma muhtaç durumda.

Beslenme, Barınma ve Eğitim Krizi

Kriz bölgelerinde yaşam süresi ortalama 67 yıl olarak ölçülürken, insani kriz olmayan ülkelerde bu süre 73 yıl. Her dört kişiden biri yeterli beslenemiyor ve her on kişiden yalnızca biri temel öğrenimini tamamlayabiliyor.

Barınma ve güvenlik sorunları da derinleşiyor. İnsanlar, güvenli bir yaşam alanı bulamıyor; milyonlarca kişi geçici barınaklarda veya çadırlarda yaşamını sürdürüyor. Bu durum, zorunlu göçleri tetikleyerek sosyal yapıyı ve yerel ekonomiyi olumsuz etkiliyor.

Eğitim de krizden ciddi biçimde etkileniyor. Sudan, Yemen ve KDC'de okul altyapısının yüzde 50'den fazlası hasar gördü. Çocukların eğitimden mahrum kalması, gelecek nesillerin sosyal ve ekonomik gelişimini doğrudan tehdit ediyor.

Gıda Güvensizliği ve Ekonomik Yıkım

İnsani krizlerin en belirgin etkilerinden biri gıda güvenliği. Rapora göre, kriz bölgelerinde her üç kişiden biri yeterli beslenemiyor. Ekonomik yıkım, yerel üretimi durdururken, küresel gıda fiyatlarının artışı da gıda erişimini zorlaştırıyor. Sudan ve Yemen'de gıda fiyatları son 12 ayda yüzde 35 arttı.

Uluslararası Çözüm Arayışları

UNOCHA ve BM, insani krizlerle mücadelede uluslararası işbirliğinin kritik olduğunu vurguluyor. Raporda öne çıkan çözüm önerileri şöyle:

Uluslararası kaynakların artırılması

Yerel yönetimler ve STK'larla koordinasyon

Uzun vadeli kalkınma planlarının uygulanması

Eğitim ve sağlık altyapısının hızla onarılması

Savaş ve çatışma bölgelerinde güvenliğin sağlanması

BM uzmanları, bu önlemlerin hayata geçirilmemesi durumunda gelecek nesillerin ağır bedeller ödeyeceğine dikkat çekiyor.

Meltem Suat / Timeturk