Şer: Kötülükleri arzu etmek, musibet, belâ ve sıkıntı anlamlarına gelir. Bunun zıt anlamlısı ise hayır’dır. Hayır: İyilik, güzellik demek. İyiliklere rast gelmek demektir. ”Her şer’de bir hayır vardır .” sözünü çok benimser ve inanırım. Bir de kötünün iyisi anlamına gelen “Ehven-i Şer “ var ki nedense daha çok İslam ülkelerinde ve Ortadoğu ya da Asya ülkelerinde çok benimsenir. Çünkü “Ehven-i Şer” bir inancın kutsamasıdır.
“ Ehven-i Şer “ Bizi çoğu zaman özgürleştiren değil, sıkıştıran bir seçenektir. Çünkü yaşantımızdaki zor seçimleri kolay atlatabilmek için özgüven ve irademiz sınanır. Bu yüzden, fazla uğraşmaz zor seçenekleri göz ardı ederiz.
Günlük yaşantımızda her zaman bireysel veya toplumsal sorunlar yaşayabiliriz. Çözümler ararız, seçenekler azaldıysa biz en kısa yolu seçer ehven-i şer’i seçeriz. Örneğin, kariyer konusunda, işe girme konusunda, hırsız eve girince eğer evde dişe dokunur bir şey yoksa uçak veya otobüs bileti alırken ve koltuk seçerken, lokantada yemek menüsünü incelerken, sinemaya veya tiyatroya gideceğimizde, manavda sebze ve meyveleri seçerken, eş seçiminde, arkadaş seçiminde ve yaşamımızdaki tüm seçimlerimizde en iyisi değil de çoğu zaman “Ehven-i Şer’i” seçeriz.
Neden, en iyisi değil de kötünün iyisini < ehven-i şer’i > kabul ederiz?
Çünkü iyiyi seçmek derin bilgi ve bilinci, cesareti, iradeyi gösterir. İyiyi ve doğruyu seçmek bir vizyon meselesidir, ileri görüşlülüktür. Yoksul ve cahil bir ailenin tecavüze uğrayan bir çocuk için seçme şansı yasaların korumacılığı altında olsa bile seçeneği kısıtlıdır. Yasaları uygulamada kullanmayanların gibi utanç verici bir savunma yapıp, seçeneklerimizin kullanılmaması yönündeki engeller ne yazık ki çocuğun tecavüzcüsü ile evlendirilmesi en uygun seçenek olan “ehveni-şer” dir.
Neler kaybedilir?
Hukuka güven kaybedilir. Çocuğun geleceği kaybedilir.
Çocuğun özgüveni kaybedilir.
Çocuğun sağlığı kaybedilir.
Ruh sağlığı ve psikolojisi zarar görür.
Çocuğun yaşam sevinci ve çocukluğu elinden alınır. O da cahil olduğundan cahiller ordusu yetiştirir.
Devlete ve millete topluma maliyeti çoktur.
İki kötüden bir iyi çıkar mı?
Kötünün iyisi de, hiçbir zaman iyi değildir. Sosyalist Cumhuriyet Parti kurucusu Mehmet Bedri Gültekin bir makalesinde “Ehven-i Şer, şer’lerin en kötüsüdür.” diyor. Çünkü mücadele etme umudunu yok ediyor. Teslim olmak istemeyenlerin (savaşma) mücadele azmini kırıyor. Teslimiyet çaresizlikten meydana geliyor. Hâlbuki kötünün kötüsü değil, kötüye direnmenin de gizlenen seçenek olduğunu görmemiz gerekiyor. Yazarın bu görüşlerine katılmamak mümkün değil. Bunu başaran 20 ve 21. YY ‘ın hala en büyük devlet adamı olan Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Türk Milleti’ne dayatılan seçenekleri kabul etmeyip direnme ve dayanışmayla en iyiyi, en güzelini Türk Milletine yaşattı. Dünya’ya örnek oldu. Ehven-şer’i yırtıp attı.
Direnme gayret ve mücadele her zaman ehven-i şer’in panzehiridir. İki seçeneğe kıstırılmışlıktan kurtulmak, üçüncü seçeneği görüp uygulamak demektir. Bu seçenek, maraton (uzun mesafe koşucusu) koşmak demektir. Yolda dikenli tuzaklar vardır, çukurlar vardır, engebelidir, vahşi hayvanlar önünüze çıkabilir. Ama sonuç zaferdir. Bu yüzden iki kötü seçeneğin en iyisi yerine, riskli ama en doğru ve en iyi seçeneği görmemiz, akıl, bilim, kültürle iradeyle ve dayanışmayla olur.
10 Kasım Büyük Atatürk’ün ölüm yıldönümü.
Onu, özlemle, minnetle saygıyla anıyorum. Bize gösterdiği en iyi, en güzel, en çağdaş, en doğru yolları ve seçenekleri her zaman görmek dileği ve mücadele etme azmiyle “Ehven-i Şer ’den” uzak durmamızı diliyorum.
09. 11.2025