Dünya’nın ikinci büyük tarım ihracatçısı olan Hollanda, geçen yıl 123 Milyar Dolarlık ihracatı ile ön planda yer alıyor. Tarıma önem ve destek veren bu ülke, topraklarının küçük olmasına rağmen tarımdaki bu başarıyı nasıl sağlıyor? Türkiye de Dünya’nın 10 tarım ülkesinden biri olmasına rağmen neden meyve ve sebze fiyatlarının yüksek olduğu araştırılmıyor. Üreticinin sorunları, sıkıntıları yeteri kadar önemsenmiyor. O yüzden Konya kadar Hollanda nasıl 123 Milyar Dolar kazanıyor sohbetini yapmakta bize düşüyor.
Hollanda’nın tarımda yaptığı uygulamaları dikkate almak zorundayız. Neler yaptıklarına bakalım...
Devlet- özel sektör- üniversite işbirliği
Teknolojik buluşların sanayide kullanımının yaygınlaştırılması için çok önemli olan “devlet- özel sektör-üniversite” işbirliğinin sağlandığı Hollanda’da bölgesel kalkınma öne çıkıyor. Bu amaçla bölgelerde çeşitli konularda (yiyecek ve gıda, su, nano teknoloji ve sistemleri, enerji, kimya) ihtisaslaşmış kümelenmeler oluşturuluyor. Hollanda’nın Gelderland eyaletinde yer alan Gıda Vadisi bölgesi, Avrupa’daki en yetkili tarım/gıda ve beslenme merkezlerinden biri. Gelişmiş tarım teknolojisi ve Wageningen University gibi üst düzey araştırma kurumları tarafından desteklenen Food Valley kümesi, Hollanda tarım/gıda endüstrisinde “Silikon Vadisi tarzı inovasyonu” ile küresel bir üne kavuşmuştur. Gıda Vadisi’nde 200 kadar tarım/gıda şirketi faaliyet gösteriyor.
Hollanda’nın Ortak Tarım Politikası Stratejik Planı
Avrupa Komisyonu, Ortak Tarım Politikası 2023-2027 dönemi raporunu kabul etti. Rapordaki Avrupa Birliği üyesi ülkelerin stratejik planlarını da onayladı. Hollanda’nın Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası (OTP)’nı ulusal düzeyde uygulamaya yönelik resmi olarak onaylanmış stratejisinde Hollanda tarım sektörü son derece üretken, modern, yenilikçi ve ihracat odaklı olarak nitelendiriliyor.
Strateji Planı’nda, süs bitkileri, süt ve yumurta, et, sebze ve meyve üretim değeri açısından en önemli sektörler olarak belirtilirken, Hollanda’daki arazilerin yaklaşık yüzde 66’sının tarım amaçlı kullanıldığı, ortalama çiftlik büyüklüğünün 32 hektar olduğu ve yaklaşık 51 bin çiftlik bulunduğu ifade ediliyor.
Çiftçi gelirinin büyük bölümü desteklerden sağlanıyor
Çiftçinin gelirinin diğer sektörlere göre yaklaşık yüzde 40 daha düşük olduğu belirtilen Stratejik Planda şu bilgilere yer veriliyor: “ Gelir desteği OTP Planında önemli bir rol oynamaktadır. Pek çok Hollandalı çiftçi için OTP desteği gelirlerinin önemli bir kısmını oluşturuyor. Mali desteğin adil dağıtımı planın temel ekonomik hedeflerinden biridir;
Hollanda, parayı büyük çiftliklerden küçük ve orta ölçekli çiftliklere doğru yeniden dağıtmayı amaçlamaktadır. Dolayısıyla çiftçiler ilk 40 hektarda hektar başına daha fazla destek alacak. Plan aynı zamanda meyve ve sebze sektörüne de destek sağlayacak ve bu desteği esas olarak tanınmış üretici örgütlerinin yanı sıra arıcılık sektörüne de aktaracak. Plan, gelir sigortası kapsamında çiftçilerin ürünlerini olumsuz hava koşullarından korumak amacıyla her yıl 17,5 milyon Euro ayıracak. Bu, en azından çiftçilerin aşırı kuraklık veya sel nedeniyle hasatlarının kaybolması durumunda tazminat almalarına olanak tanıyacak.
Üretici örgütleri, Hollanda meyve ve sebze sektörü için ürünlerin ticari değerinin ve kalitesinin artırılması açısından büyük önem taşıyor ve bunlara 1.800 tarım işletmesinin katılması bekleniyor.
Genç çiftçilere destek
Genç çiftçilerin ve diğer girişimcilerin Hollanda’nın tarım sektörünün geleceğe hazır olması açısından önemine değinilen Stratejik Planda: “Tarımsal faaliyete başlamanın ve çiftlik edinmenin getireceği mali yük, Plan aracılığıyla destekler kurularak ve yatırımlara daha yüksek düzeyde destek sağlanarak desteklenecektir. Hollanda tarımının genç çiftçilere ihtiyacı var, bu nedenle plan tarım geçmişi olmayan gençleri de çekmeye çalışacak. Çiftlik kurma planıyla yaklaşık 3000 genç çiftçi desteklenecek. Hollanda’da hayvansal üretimin önemi dikkate alınarak, hayvan refahının iyileştirilmesi ve antimikrobiyal kullanımının azaltılması yönünde çabalar sürdürülecektir. Hollanda, tarımda ve kırsal alanlarda özel taraflarca uygulanan bilgi ve yeniliğin desteklenmesine yönelik iyi yapılandırılmış bir yaklaşıma sahiptir. Ancak bu yaklaşım, çiftçilerin yeni zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olmak için eğitim ve danışmanlık faaliyetleri sağlayan tarafsız bir danışmanlık sistemine dönüştürülecek.
İnovasyon, sürdürülebilir tarıma dönüşümde önemli bir rol oynamaktadır; bu nedenle Avrupa İnovasyon Ortaklığı (EIP) kapsamındakiler gibi inovasyon projeleri önemli bir rol oynayacak ve Plan tarafından desteklenecektir.” bilgisine yer verildi.
Neden AB bu planı destekliyor? Çünkü Hollanda üretiminin yüzde 70’lik bölümünü Avrupa Ülkelerine satıyor. Bu noktada bizim Tarım Bakanlığı’mızın da Hollanda’daki uygulamaları köylümüze sunması önem arz etmektedir.