İngiltere ülkede artan yaşlı nüfusun bakımı için yeterli eleman bulamayınca, yaşlılara bakacak robot yapma peşine düştü. Yaşlıların bakımı ile ilgilenecek, onları kollarından tutup oturup kaldıracak, ilaçlarını verecek, ona yemek su getirecek robotlar üzerinde çalışıyor.
Bugün İngiltere’de bakıma muhtaç yaşlı sayısı 2 milyona ulaşınca bu fikir gündeme geldi. Bakıcı açığı 131 bin olunca bu proje bir yerde önem kazanmış oluyor.
Peki yaşlandığınızda size bir robotun bakmasını ister misiniz?
Bir insanın koluna girerek yürüyen bir robotla yaşanabilir mi? Bizce önemli düşünce budur. Londra'nın kuzeybatısındaki bir laboratuvarda, üç siyah robot el, bir tezgahın üzerinde ürkütücü bir şekilde hareket ediyor. Dört parmak ve bir başparmak yavaşça açılıp kapanıyor, tüm eklemler de doğru yerde.
Shadow Robot firmasının yöneticisi Rich Walker,
"Size yardımcı olan, hayatınızı daha iyi hale getiren, evin tüm işlerini yapabilen robotu üretmek için yola çıktık."Ancak altta yatan başka bir neden de var: İngiltere'nin en acil sorunlarından biri olan sosyal bakım alanındaki krize çare bulmak. Böylece yaşlıların çok daha rahat bir şekilde bakılacağı düşünülüyor.
Günümüzden 5 veya 10 yıl sonra yaşlandınız ve size evde bakması için bir robot aldınız, tıpkı uzay filmlerindeki robotlar gibi. Rahat bir şekilde bakılacaksınız. Bu noktada yemek yapıp yapmamaları da ön planda olacaktır.
Skills for Care adlı yardım kuruluşunun geçen yıl yayımladığı bir rapora göre, İngiltere'de 131 bin yetişkin bakım elemanı açığı bulunuyor. Age UK'ye göre İngiltere'de 65 yaş ve üzeri yaklaşık iki milyon kişinin bakım ihtiyaçları karşılanamamış durumda.
2050 yılına gelindiğinde İngiltere'de her dört kişiden birinin 65 yaş ve üzerinde olması bekleniyor ve bu da bakım hizmetlerine daha fazla yük getirecek. İşte bu noktada robotlar devreye giriyor.
Bir önceki hükümet, potansiyel olarak bakım hizmetlerinde kullanılabilecek robotların geliştirilmesi için 34 milyon sterlin’lik bir yatırım yapılacağını duyurmuştu. Hükümet 2019 yılında "Önümüzdeki 20 yıl içinde robotlar gibi otonom sistemler hayatımızın normal bir parçası haline gelecek ve yaşama, çalışma ve seyahat etme şeklimizi dönüştürecek" diyecek kadar ileri gitmişti.
Bu fikir gerçekten çözüm olabilir mi?
Ve siz gerçekten de yaş almış akrabalarınıza ya da en savunmasız olduğunuz anda size bakması için, çok güçlü olan bir makineye güvenir miydiniz? Robotları günlük hayatta kullanıma geçiren Japonya, geleceğe dair tahmin yürütmemizi sağlıyor.
On yıl önce hükümet, robotların bakımevlerinde kullanımını geliştirmek ve yaygınlaştırmak için robot üreticilerine sübvansiyonlar sunmaya başladı. Bu, kısmen yaşlanan nüfus ve bakımevlerindeki göreceli personel eksikliğinden kaynaklandı.
Londra Queen Mary Üniversitesi'nde misafir profesör olarak görev yapan yapay zeka uzmanı Dr. James Wright, 7 Ay boyunca onları gözlemledi. Özellikle de bir Japon bakımevindeki çalışmalarını inceledi. Toplamda üç tür robot üzerinde çalışıldı: “Hug” adı verilen ilki, Japonya'daki Fuji Corporation tarafından tasarlandı ve son derece sofistike bir yürütece benziyordu.
İnsanların içine doğru eğilebileceği destek yastıkları vardı ve bakıcıların insanları yataktan tekerlekli sandalyeye ya da tuvalete kaldırmasına yardımcı oluyordu. Japonya'da geliştirilen HUG, bakım verenlerin insanları kaldırmasına yardımcı oluyor.
İkincisi biraz yavru bir foka benziyordu ve “Paro” olarak adlandırılmıştı. Demans hastalarını uyarması amaçlanan bu robot, hareketler ve seslere yanıt verecek şekilde eğitildi.
Üçüncüsü ise “Pepper” adında küçük, arkadaş canlısı görünümlü insansı bir robottu. Talimatlar verebiliyor ve ayrıca kollarını hareket ettirerek egzersizleri gösterebiliyordu. Bakımevinde egzersiz yaptırmak için kullanılıyordu.
Dr. Wright, onları gözlemlemeye başlamadan önce bile fikri sevdiğini söylüyor: "Robotların, aşırı derecede yoğun çalışan bakıcılar tarafından kolayca benimseneceğini umuyordum. Neredeyse tam tersi oldu.
Pepper insanlara direktiflerle egzersiz yaptırabiliyor ama bazıları tiz sesinden rahatsız oluyor "Hug'ın ortada kalmaması, sürekli hareket ettirilmesi gerekiyordu. Paro, ona aşırı derecede bağlanan bakımevi sakinlerden birinde sorunlara neden oldu. "Pepper'ın egzersiz rutinlerini takip edemediler çünkü o kadar kısaydı ki insanlar onu göremiyordu. Sesi çok tiz olduğu için onu düzgün bir şekilde duyamıyorlardı.."
HUG'u geliştiren ekip, o zamandan beri tasarımı daha kompakt ve kullanıcı dostu hale getirmek için çalıştıklarını söylüyor. Paro'nun yaratıcısı Takanori Shibata, robotun 20 yıldır kullanıldığını söyledi ve "terapötik etkilerini kanıtlayan" klinik çalışmalara işaret etti.
Shadow Robot'tan Walker, robotların bakım alanında kullanılmasından vazgeçilmemesi konusunda ısrarcı. Yeni nesil robotların çok daha yetenekli olacağını savunuyor. Bazı insanlar sesli yanıt verebilen ve görünümü tehditkâr olmayan robotlar istediklerini söylediler. "Sevimli bir tasarım" istediklerini söyleyenler de oluyor. Ancak taleplerin çoğu daha işlevseldi. Örneğin robotun kendini şarj edip temizleyebilmesi istendi.
Sonuç olarak robotlar yapay zekâ ile çalıştığında gelecekte evlerde bakım evlerinde ya da hastanelerde yaşlılara hizmet ederken görebileceğiz.